Asansör

Asansör halatı içerisinde kullanılan çelik halatlar sayesinde istenen bütün taşıma şartları yerine getirilir. Bu kullanımların küçük çaplarda yüksek mukavemet değerleri mevcuttur. Her yöne eğilip bükülüyor olması da avantaj sağlar. Aynı zamanda kendi öz ağırlıkları taşıma güçlerine karşın oldukça küçük kalır. Aşınmaları ise hemen hemen yok denecek kadar azdır. Bakımları ise oldukça kolay bir şekilde görülür. Asansörlerde kullanılacak olan birçok çeşitlilikte çelik halat modelleri vardır. Genel olarak yuvarlak kesite sahip olan bu halatlar asansörlerin içerisinde kullanılırlar. 

Asansör halatı satın alırken mutlaka kullanımlarına uygun olarak tercih ediliyor olması da önemlidir. Çünkü kullanılan her cins halat her amaç için uygun değildir. Buna örnek olarak; sıcağa maruz kalan halatlarda liföz kesinlikle kullanılmaması gerekir. Aşınmaya karşı direnç ve esneklik noktasında tercih edilen halatlar kompozisyonlarına göre değişir. Bazı kompozisyonlarda ise dış teller diğerlerine göre çok daha kalın olmasından ötürü sürtünmeler ve aşınmalara karşı daha dirençli davranır. Ancak direnç gösterirken halatlarda esneklik noktasında da kayıplar başlar. 

Asansör halatı tercih ederken seçilecek olan halatın çalışma koşullarına da uygun olması son derece önemlidir. Esnekliğin ön planda olması durumlarında da lifözlü halatlar tercih edilir. Eğer ağır bir yük ön planda ise çelik öz tercih edilir. Çalışma koşullarına en uygun olan halatı tercih ediyor olmak burada önemli bir detaydır. Korozyonun da egemen olduğu durumlarda galvanizli halatlardan tercihlerinizi yapabilirsiniz. 

Asansör halatı, asansörlerin temel bileşenleri arasındadır ve asansör içerisindeki kabinin güvenli bir şekilde taşınmasını sağlar. Genel olarak çelikten yapılan bu halatlar, son derece esnek ve dayanıklı bir yapıdadır. Bu halatların kullanımları ile kabinin güvenilir bir şekilde yukarı ve aşağı yönlü olarak hareket ettirilmesi istenir.

Çelik tel halatlar hem kaldırma hem de iletme makinelerinde son derece yaygın olarak kullanılan yük taşıma elemanlarıdır. Aynı zamanda asansörler içerisinde de sıkça tercih edilen çelik tel halatlar, yapıları açısından ve kullanımları bakımından da son derece basittir. Ancak buna rağmen asansörlerde seçimlerinin doğru yapılması ve bakımlarının da düzenli olarak gerçekleştirilmesi son derece önemlidir.

Asansörler için uygulanan bakımın genel amacı asansörlerin kullanım açısından performansını yükseltmek ve güvenilirlik noktasını da en üst seviyede tutuyor olmaktır. Aynı zamanda sistemin düzenliliğini ve verimliliğini de en iyi şekilde sağlamak adına emniyetli çalıştırmak, işletme kayıplarını da en aza indirmek adına bakımları düzenli yapılmalıdır. Genellikle bu amaçla asansörlerin bakımlarında uygulanan yöntemler şunlardır:

• Donanımın yeterli bir şekilde işlemlerini sürdürmesi için koruyucu ve planlı bakım 
• Donanımın yeniden eski çalışma koşullarına dönebilmesi adına arızadan kaynaklı bakım
• Donanımın aşınması durumunda veya güvenli çalışması durduğunda değiştirme türü bakım
• Donanımın uzaktan izleme yöntemiyle sürekli kontrol edildiği dinamik bakım
• Asansör halatı bakımı noktasında koruyucu ve planlı bakım kapsamında bulunur. Halatların servisten alınması ise değiştirme türü içerisindedir. 

Hem koruyucu hem de planlı bakımlar kapsamında periyodik olarak bakım hizmetlerinin uygulanması önemlidir. ERK Çelik bu anlamda profesyonel ekibiyle birlikte müşterilerine en üst kalitede yardımcı olur. Halat muayenesi ise genel olarak periyodik bakımlarda göz ve elle gerçekleştirilir. Periyodik bakım işlerinde halatlarda özellikle kopuk tellerin olup olmadığını ve tellerin de aşınıp aşınmadığı kontrol edilir. Halatınızın bakım ve hizmetlerini rutin bir şekilde yapmanız halinde teknik ömrünü uzatırsınız. Ancak bu noktada saptırma yaparsanız seyir konforunun da bozulmasına neden olarak kullanımlarda sorunlar ortaya çıkar. 

En önemlisi halatların imalatları sırasında kullanılan yağların ISO 4346 standartlarına uygun olarak yönetiliyor olması son derece önemlidir. Bakım kılavuzunda belirtilen şartlara uygun olarak yağ tercihinin yapıldığına emin olunmalıdır. Normal şartlarda halatlarda orijinal imalatçının yağlaması ile sevkiyat, depolama ve halatın ömründe ilk yıllarda korozyondan dolayı bozulmalar görülmez. Bu yeterli bir kullanımdır. Aynı zamanda en uygun performansı da elde etmek adına birçok halat için işletme yağlaması uygulaması da faydalı bir yöntemdir. 

Yük altında eğilme ve düzelme esnasında asansör halatı telleri arasında bağıl hareket oluşumu görülür. Aynı zamanda benzer bir hareket halatta yer alan kordon ile öz arasında da görülür. Ayrıca kasnak arasında da görmek mümkündür. Halat iyi bir şekilde yağlanırsa kullanım ömründe de bir o kadar iyileştirme görülür. Birbiri üzerinde kayan tellerin yağlanması ile sürtünmeler en aza iner. Bu sayede de halatın ömrü uzar. 

Her asansör halatı için yağlama sıklığı belirtmek zordur. Ancak bu işlemleri periyodik muayeneler sonucunda karar vermek doğrudur. Yağlama periyodu ise atmosfer, sıcaklık şartları, halat tipi, halat hızı, havalandırma durumu, asansör servis şekli olmak üzere birçok faktöre dayandırılır. Ortalama olarak asansör halatlarının 6 ila 8 ayda normal trafikli yerlerde ise 12 ila 24 ayda bir yağlamasının yapılması gerekir. Her yağlama işleminde ise eski yağın temizlenmesi gerekir. Eski yağın kalması durumunda halata yabancı cisimler yapışarak çalışma performansını düşürür. Eski yağ aynı zamanda kasnak kanalı kısmında halatta aşındırmalara sebep olur. 

Halat yüzeyi üzerinde ince gres filmi mevcutsa yağlamaya gerek yoktur. Aynı zamanda yeterli miktarda yağlamayı sağlamak da zordur. Bu miktar tahrik kabiliyetine ve halat düzeyine bağlı olarak farklılık gösterir. Hafif yağlar fırçalama yöntemi ile halatın yağ banyosundan geçirilmesi sağlanır. Orta ağır ve ağır yoğunluktaki yağlayıcılar ise bir fırça ile uygulanmalıdır. Ancak bu işlemler sırasında kullanılan havanın da korozyona sebep olmaması gerekir. Bu nedenle kuru çalışıyor olmaktan da emin olunmalıdır. Halatlar ağır yoğunluğa sahip olan gres tipi yağlayıcılarla yağlanıyorsa mutlaka koruma eldiveni kullanılmalıdır. Yağlama öncesinde halatın kuru ve temiz olduğuna emin olmanız gerekir. Nemli halatın yağlanmasından kesinlikle kaçınılmalıdır. Aksi halde nem içeri sızar ve korozyona sebep olur.

Asansör içerisinde istenen birkaç gereklilik vardır. Asansör halatı, yapısı sayesinde bu gerekliliklerin tümünü yerine getirmektedir. Bu halatlar içerisinde küçük çaplarda yer alan küçük mukavemet değerleri de yer alır. Bu sayede eğilme niteliği olarak da her yöne doğru rahatça eğilip bükülebilirler. 

Asansör çelik halat türlerinin öz ağırlıklarına, sahip oldukları taşıma güçlerine nazaran çok daha düşük bir seviyededir. Aşınma ihtimali neredeyse yok gibi olan bu halatlar, çok basit bir şekilde bakım işlemine tabi tutulabilmektedir. Çok çeşitli yapıda olmaları, tercih aşamasında da geniş bir seçim yelpazesine sahip olabilmenizi sağlar. Bunlar arasında en çok tercih edileni ise yuvarlak kesitli halatlardır. 

Asansör Halat Seçimini Etkileyen Faktörler

Asansör halat modelleri üzerinde yer alan ve bu modellerin dayanım oranını etkileyen faktörler vardır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Eğilme dayanımı
• Kopma dayanımı
• Aşınma direnci 
• Titreşim dayanımı
• Ezilme dayanımı
• Rezerv dayanım

Sahip olacağınız halatlar, bu oranların en üst seviyesine sahip olmayabilir. Genel olarak da bu gibi üst düzey oranlar beklenmez. Bu kapsamda ilk olarak yapmış olduğunuz işin gereksinimlerini belirlemeli ve buna göre asansör çelik halat modellerini tercih etmelisiniz. Çalışmalarınız, bu doğru seçim ile çok daha etkin bir şekilde ilerleyecektir. 

Kopma Dayanımı

Asansör halat modelleri üzerinde kopma dayanımı tercih edilirken, ilk olarak halatın üzerine gelecek olan statik yükün hesabı yapılmalıdır. Çalışma sırasında meydana gelebilecek olan ani duruş ve kalkışlar da hesaba katılmalı ve buna göre ek dinamik yükler getirtilmelidir. Sahip olunan halatın bir makara yardımı ile eğilerek ya da sarılarak geçmesi, oran olarak kopma dayanımı üzerinde düşüş yaşatır.

Kopma yükünü düşüren birkaç faktör vardır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

• İşletme sırasında sürtünme ile beraber meydana gelebilecek olan kesit azalmaları
• Eğilme işleminden dolayı oluşabilecek tel kırılmaları
• Korozyon ile beraber meydana gelen nitelik değişimleri, kesit kayıpları

Bu ve bunun gibi faktörler ile kopma yükünde düşüşler görülür. Bu sebepten dolayı da emniyet katsayısını doğru bir şekilde seçmek, tüm hesaplamaları yapmak gerekir. 

Asansör gibi ürünler üzerinde bu emniyet katsayıları belirli standartlar ile oluşturulmuştur. Bu katsayıların nasıl oluşturulduğuna dikkat etmek ve buna göre bir seçim yapmak gerekir. 

Eğilme Dayanımı

Asansör çelik halat ürünleri, makara üzerinde eğilerek çalışma niteliği göstererek eğime yorulması olayını doğurur. Eğilme yorulması olarak adlandırdığımız bu durum ise eğilmenin nasıl bir tipe sahip olduğuna, eğilmenin yarı çapına ve durmaksızın kaç kez eğilme durumunun yaşandığına bağlı olarak değişmektedir. Eğer eğilme yarı çapında bir düşüş yaşanırsa, halata ait eğilme yorulmasında da bir artış görülür.  Eğer durmaksızın devam eden eğilmeler ters yöndeyse, halata ait eğilme yorulmalarında yine bir artışa rastlanır. 

Titreşim Dayanımı

Yaşanan titreşimler, halat içerisinde bir şok dalgasının meydana gelmesine ve bu dalganın da halat boyunca yayılmasına neden olur. Bu şok dalgalarının oluşumu ile meydana gelen enerji ise bağlantı noktası elemanları ve makaralar tarafından yutulur. 

İlk hareket ve duruş zamanında görülen zorlanmalar, halata ait serbest bölümleri yüksek ya da alçak frekanslar doğrultusunda titretir. Serbest bölümün yavaş yavaş kısalması ile beraber de yine titreşim frekanslarının arttığı gözlemlenir. 

Titreşimlerin oluşması, halata ait uç noktalarının zorlanmasına ve bu zorlanan bölümlerde kırılmaların meydana gelmesine neden olur. Eğer bunların yaşanmamasını istiyorsanız, zorlanmaları uç kısma doğru iletmeyecek olan bir asansör halat modeli tercih etmelisiniz. Bu sayede hem asansör çelik halat modellerinizin hem de uç bağlantı elemanlarının ömrünü başarılı bir şekilde uzatmış olursunuz. 

Aşınma Direnci

Aşınma durumu, halata ait dış tellerin üzerinde yer alan metal tabakanın kaldırılması ile etkin olur. Bu durumlar, genel olarak halatın bir metale sürtünmesi ve bu sürtünme ile geçiş yapması sonucunda görülür. Aşırı aşınma durumları var ise, makaranın, yiv ölçüsünün ya da sapma açısının yanlış olmasını düşündürür. 

Dış tel çapı büyük olan halatlar ve düz örümlü  nitelikte bulunan halatlar, aşınma direnci olarak çok daha yüksek direnç oranlarına sahiptir.

Ezilme Dayanımı

Asansör çelik halat ürünleri, makaranın yan yüzeylerinde yer alan bölümlere sıkışarak ya da tamburda bulunan birkaç kat sebebi ile ezilme durumu yaşayabilmektedir. Eğer yükü azaltabilirseniz, ezilme durumlarını da başarılı bir şekilde azaltabilirsiniz. 

Uygun olmayan niteliğe sahip sarma koşullarını ve tamburlarını denetlemeniz gerekir. özellikle de çelik özlü ve çapraz örümlü özelliğe sahip halatların ezilme dayanımı oranlarını çok daha yüksektir. Asansör halat modellerinin tercihi sırasında bunları göz önünde bulundurmak gerekebilir.

Rezerv Dayanım

Rezerv dayanım denen durum, diş teller haricinde kalan metalik alan kesiti ile tüm metal kesitin alanına bağlı oransal büyüklüktür. Bu kapsamda en dışarda kalan teller kopsa dahi halatın dayanma derecesi gösterilebilmektedir.  

Asansör Halatının Yüklenmesi

Ülkemiz içerisinde yer alan yasal düzenlemelere göre, asansör halat modellerinin kullanımı ile yapılabilecek olan maksimum taşıma statik yükü belirlenmiştir. Asansörler halatlarının güvenli bir şekilde taşıyabileceği statik + dinamik yükler ise halata ait kopma yükünün %20’sinden daha küçük olmalıdır. Asansöre ait olan duruş ve kalkış ivmeleri de yine bu oranlara bağlı olarak tasarlanır. Aksi bir durumda ise halat sürekli olarak çap daralmasına ve birikmeli kalıcı uzamaya uğrayacaktır. Bu gibi durumlar ise halata ait kopma dayanımının düşmesine, halatın ne zaman kopacağının anlaşılamaması durumlarına neden olur. 

Asansör tahriki sırasında hızın elektronik denetiminin yapılması ve çift hızlı motorlarının kullanımı ile duruş kalkış ivmelerinde bir düşüş gözlenebilir. Eğer bu önlemleri alabilirseniz hem emniyeti hem de halat ömrünü uzatmış olursunuz. 

Asansör halat çeşitleri, asansörün içerisinde maliyetin çok küçük bir payına sahiptir. Bu sebeple de çok daha fazla halat kullanabilir ya da halata ait çapı artırabilirsiniz. Bu gibi durumlar sizin için çok daha ekonomik bir çözüm olacaktır. Halat çapını artırıyor olmak, makine boyutunu da artırır. Sizler ekonomik olarak halat adedini artırmayı tercih edebilirsiniz.

Asansör Halatı Kaç MM Olmalı?

Asansör halatları, tek parça olarak 10 m. boyunda olmalıdır. Bu halatların kendi çapları ise 10 mm. seviyesinde yer almalıdır.

Asansörde Kaç Halat Var?

Asansör tesisleri içerisinde yer alan kabin bölümleri ve karşı ağırlıklar, çelik tel halatların kullanımı ile güvenilir bir şekilde asılır. Sürtünme ile tahrikli asansör çeşitleri, çelik tel halatların kullanımları sırasında çeşitli standartlara uygun olarak bir sayı adedi belirlemektedir. TS 10922 standart değerleri içerisinde bu halatların sayısı minimum 2 genel olarak 4 adet olarak belirlenmiştir. Bu halatları daha uzun zaman aralıklarında kullanmak istiyorsanız, yağlama tekniğini kullanarak gerekli bakımları uygulayabilirsiniz.

Her Ölçüde Yüksek Güvenlikli Asansör Halatları

Asansör halatları, çeşitli yük kapasiteleri ve asansör tipleri ile uygun olarak üretilmektedir. Son derece yüksek bir güvenlik düzeyine sahip olan bu asansör halatları, verimli ve güvenli bir seyahat deneyimine sahip olacaksınız. Bu halatların düzenli bir şekilde bakım ve onarımlarının yapılıyor oluşu, uzun yıllar boyunca aynı halat ile çalışabilmenize de olanak tanıyacaktır.